Xe máy điện đang dần trở thành lựa chọn phổ biến với nhiều người nhờ khả năng tiết kiệm chi phí, vận hành êm ái và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, khi được hỏi về cấu tạo xe máy điện và cách xe hoạt động, không ít người vẫn còn mơ hồ. Việc nắm rõ những kiến thức cơ bản này không chỉ giúp bạn yên tâm hơn khi sử dụng mà còn có ích khi xe gặp sự cố hoặc cần bảo dưỡng.

Trong bài viết này, Xe điện Vinh Huệ sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết từng bộ phận quan trọng trên xe, cũng như nguyên lý hoạt động xe máy điện.

Cấu tạo xe máy điện

Mặc dù trên thị trường hiện nay có rất nhiều mẫu mã và thương hiệu khác nhau, nhưng về cơ bản, cấu tạo xe máy điện đều xoay quanh những bộ phận thiết yếu sau:

Bộ phận khung và thân xe

Khung xe được xem là “xương sống” của chiếc xe. Nó thường làm từ thép chịu lực cao, có khả năng nâng đỡ toàn bộ trọng lượng của xe và người lái. Để chống gỉ sét và tăng độ bền, khung xe thường được phủ lớp sơn tĩnh điện.

Thân xe hay còn gọi là vỏ xe, là phần quyết định đến diện mạo bên ngoài. Hầu hết thân xe máy điện được làm từ các loại nhựa công nghiệp như:

• Nhựa ABS: bền, chịu va đập tốt, dễ tạo hình và được dùng phổ biến nhất.
• Nhựa PP: có độ bền cao, khả năng chống va đập tốt và giá thành rẻ hơn nhựa ABS.
• Nhựa PVC: thường thấy ở những mẫu xe phân khối lớn nhờ khả năng chống va đập và tái chế.

Như vậy, khung đảm nhận chức năng chịu lực, còn thân xe giúp bảo vệ linh kiện bên trong đồng thời tạo dáng vẻ thời trang cho xe.

Bộ nút điều khiển của xe máy điện

Trên tay lái của xe máy điện, bạn sẽ thấy hàng loạt nút bấm nhỏ gọn, chính là bộ điều khiển. Các nút này bao gồm: nút khởi động, còi, chuyển xi nhan, bật/tắt đèn pha, chuyển chế độ lái…

Ngoài ra, xe còn có đồng hồ điện tử hiển thị tốc độ, quãng đường đã đi và dung lượng pin còn lại. Đây là “bảng thông tin” quan trọng giúp người lái chủ động trong quá trình vận hành.

>>> Xem thêm: 6 lợi ích của xe máy điện so với xe xăng

Bộ phận động cơ điện của xe máy điện

Nếu khung là xương sống thì động cơ xe máy điện chính là “trái tim” của phương tiện. Đa số các dòng xe hiện nay sử dụng động cơ điện không chổi than (BLDC), hoạt động dựa trên tương tác từ trường của cuộn dây và nam châm vĩnh cửu. Ưu điểm nổi bật của loại động cơ này là:

• Vận hành êm ái, ít tiếng ồn.
• Giảm hao mòn vì không có ma sát chổi than.
• Tiết kiệm năng lượng, bền bỉ hơn.

Động cơ của xe máy điện có cấu tạo chính gồm hai phần: vỏ động cơ và lõi động cơ.

• Vỏ động cơ là phần chuyển động (Rotor), bên ngoài được bao bọc bởi một lớp vỏ nhôm hoặc gang để bảo vệ động cơ khỏi những tác động bên ngoài. Bên trong vỏ động cơ có chứa các nam châm vĩnh cửu, sinh ra từ trường tương tác với Stator.
• Lõi động cơ là phần đứng yên (Stator), bên trong được cấu tạo từ các cuộn dây đồng và các lá thép kỹ thuật. Khi dòng điện chạy qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên. Sự tương tác giữa từ trường của lõi động cơ và từ trường của vỏ động cơ sẽ tạo ra mô-men quay, giúp xe di chuyển.

Ngoài ra, động cơ xe máy điện còn có một số bộ phận quan trọng khác như:

• Trục chính: là bộ phận truyền chuyển động từ động cơ đến bánh xe.
• Hall Sensor: hay cảm biến hiệu ứng Hall, được sử dụng để xác định vị trí của rotor trong không gian.
• Mắt động cơ: là bộ phận giúp kết nối động cơ với trục chính.
• Bộ điều khiển hay mạch lực điều khiển: là một mạch điện tử dùng để điều khiển dòng điện chạy qua các cuộn dây stator của động cơ.
  

Hệ thống điện của xe máy điện

Đây là “nguồn sống” của toàn bộ phương tiện. Hệ thống điện bao gồm: pin xe máy điện (hoặc ắc quy) và các dây dẫn.

• Ắc quy chì-axit: giá rẻ nhưng nặng và tuổi thọ thấp.
• Pin Lithium: nhẹ, sạc nhanh, độ bền cao, ngày càng được sử dụng rộng rãi.

Pin/ắc quy sẽ cung cấp năng lượng cho động cơ, đèn chiếu sáng, còi và các thiết bị điện khác.

Hệ thống đèn của xe máy điện

Hệ thống đèn của xe máy điện là một hệ thống quan trọng, giúp xe di chuyển an toàn trong đêm tối. Bao gồm các loại đèn sau:

• Đèn pha: giúp người lái quan sát đường đi trong đêm.
• Đèn hậu: báo hiệu cho xe phía sau.
• Đèn xi nhan: chỉ hướng rẽ.
• Đèn phanh: bật sáng khi người lái bóp phanh, cảnh báo phương tiện phía sau.

Hệ thống an toàn của xe máy điện

Trong cấu tạo xe máy điện, hệ thống phanh là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn. Xe thường dùng phanh đĩa hoặc phanh tang trống.

• Phanh đĩa: kẹp chặt má phanh vào đĩa để tạo lực ma sát.
• Phanh tang trống: ép má phanh vào tang trống.

Một số mẫu cao cấp tích hợp ABS (chống bó cứng phanh), giúp xe không bị trượt bánh khi phanh gấp.

Hệ thống chống trộm của xe máy điện

Để bảo vệ tài sản, nhiều mẫu xe máy điện được trang bị hệ thống chống trộm như:

• Khóa cổ: dạng cơ bản nhất.
• Khóa từ: cảm biến từ trường, phát cảnh báo khi có tác động lạ.
• Còi báo động: kêu lớn khi có người chạm vào xe.
• Điều khiển từ xa: bật/tắt xe dễ dàng.
• GPS định vị: xác định vị trí xe nếu bị mất trộm

Nguyên lý hoạt động xe máy điện

Sau khi hiểu rõ về cấu tạo, chúng ta cùng tìm hiểu nguyên lý hoạt động xe máy điện – yếu tố quyết định cách chiếc xe vận hành trên thực tế.

Nguyên lý vận hành của động cơ điện

Động cơ BLDC trong xe máy điện hoạt động dựa trên định luật Lorentz. Khi một dòng điện chạy qua cuộn dây stator, nó tạo ra từ trường. Từ trường này tương tác với nam châm rotor, khiến rotor quay.

Bộ điều khiển sẽ liên tục cấp điện cho các cuộn dây theo chu kỳ. Quá trình này khiến rotor quay liên tục, sinh ra mô-men xoắn và truyền lực đến bánh xe. Đây chính là cơ chế giúp động cơ xe máy điện vận hành êm và ổn định.

>>> Xem thêm: So sánh xe máy điện và xe máy xăng: Nên chọn loại nào?

Nguyên lý vận hành của xe máy điện

Nguyên lý vận hành của xe máy điện dựa trên sự tương tác giữa từ trường của động cơ điện và lực tác động lên bánh xe.

• Bước 1: Pin/ắc quy cung cấp điện cho động cơ.
• Bước 2: Động cơ tạo mô-men xoắn → làm quay trục chính.
• Bước 3: Trục chính truyền lực → bánh xe quay, xe di chuyển.
• Bước 4: Cảm biến Hall Sensor gửi tín hiệu về bộ điều khiển → điều chỉnh dòng điện cấp cho cuộn dây, kiểm soát tốc độ.

Khi người lái tăng ga, bộ điều khiển sẽ cho dòng điện mạnh hơn → động cơ quay nhanh → xe chạy nhanh. Khi giảm ga, dòng điện yếu đi → tốc độ chậm lại.

Tất cả quá trình này diễn ra gần như tức thì, mang đến cảm giác lái mượt mà và tiết kiệm năng lượng.

Qua bài viết, bạn đã có cái nhìn tổng thể và chi tiết về cấu tạo xe máy điện cũng như nguyên lý hoạt động xe máy điện.

• Xe gồm nhiều bộ phận như: khung, thân, động cơ, pin xe máy điện, hệ thống điện, đèn, phanh và chống trộm.
• Động cơ BLDC và bộ điều khiển chính là “trái tim” giúp xe vận hành êm ái.
• Nguyên lý hoạt động dựa trên sự tương tác từ trường và việc điều khiển dòng điện qua các cuộn dây.

Việc hiểu rõ những kiến thức này sẽ giúp bạn không chỉ sử dụng xe an toàn, hiệu quả mà còn phát hiện kịp thời các vấn đề, từ đó có hướng bảo dưỡng phù hợp. Xe máy điện không chỉ là xu hướng mà còn là giải pháp giao thông xanh bền vững trong tương lai.

Xe điện Vinh Huệ là đơn vị uy tín chuyên phân phối các sản phẩm xe đạp điện, xe máy điện tại Bình Dương và khu vực Đông Nam Bộ. Nếu bạn đang tìm cho mình một mẫu xe máy điện phù hợp thì có thể tham khảo hàng loạt mẫu xe điện thời thượng và chất lượng tại hệ thống cửa hàng xe điện Vinh Huệ. Để có thêm thông tin hoặc cần hỗ trợ tư vấn về các sản phẩm vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline tư vấn: 0945.250.880/ 0909.875.709 hoặc ghé trực tiếp các cửa hàng của Vinh Huệ tại:

• Yadea shop: 544 Quốc Lộ 13, Khu phố 4, Phường Bến Cát, Thành Phố Hồ Chí Minh
• Tailg shop: 49 Đường D1, KCN Mỹ Phước 1, Khu phố 4, Phường Bến Cát, Thành Phố Hồ Chí Minh
• Vinfast shop: 1397 Đại Lộ Bình Dương, Khu phố 4, Phường Chánh Hiệp, Thành Phố Hồ Chí Minh
• Vinh huệ shop: 486 Quốc Lộ 13, Khu phố 2, Phường Bến Cát, Thành Phố Hồ Chí Minh